تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی؛ چطور این دو را از هم تشخیص دهیم؟
فهرست عناوین
شناخت اصولی و تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی به شما کمک می‌کند تا ارزش واقعی آثار هنری دستباف را کامل درک کنید. در دیدگاه نخست، تفاوت میان جنس نخ و نوع بافت مهم‌ترین شاخص برای تفکیک این دو دسته محسوب می‌شود. تابلو فرش دستباف معمولاً از نخ‌های طبیعی و بافت متغیر برخوردار است که در لمس و ظاهر، حس منحصربه‌فردی منتقل می‌کند. اما در مقابل، مدل‌های ماشینی به‌واسطة تولید با دستگاه‌های صنعتی، یکنواختی و تراکم دقیقی دارند که با سیستم‌های مدرن فرش بافی ایجاد می‌شوند.
در فرش لوزان قبلاً به صورت کلی در مورد تفاوت فرش دستباف و ماشینی صحبت شده و تصمیم گرفتیم در اینجا راجع به تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی مفصل توضیح دهیم؛ پس تا آخر همراه ما باشید و تمامی نکات را به خاطر بسپارید.
فرق تابلو فرش دستباف و ماشینی
به طور کلی فرق تابلو فرش دستباف و ماشینی در تعداد و نوع گره، تاروپود، ریشه‌ها، الیاف، تراکم نخ، طرح و نقش و قیمت خلاصه می‌شود.
از کجا بفهمیم تابلو فرش دستباف است یا ماشینی؟
برای تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی باید برخی از معیارها مانند نوع گره، ریشه‌های فرش، الیاف و تراکم را کامل فرا بگیرید. شناخت این موارد به شما کمک می‌کند تا روش تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی یاد بگیرید. اما بهترین راه این است که بهترین تولید کننده فرش را پیدا کرده و خرید کنید. در ادامه به تمامی موارد، با جزئیات کامل اشاره می‌کنیم.
تعداد و نوع گره
اولین و آسان‌ترین راه تشخیص تابلو فرش ماشینی از دستباف، دیدن پشت فرش و گرهها است. گره‌های تابلو فرش های دستباف به صورت نامنظم هستند و همین دلیل بسیار خوبی برای تشخیص تابلو فرش دستباف و ماشینی است. با بررسی پشت فرش و لمس گرهها می‌فهمید که فرش دستباف است یا نه. فرش های دستباف لطافت و نرمی بالایی دارند.
در تابلو فرش های ماشینی به دلیل اینکه با دستگاه‌های ماشینی و صنعتی به تولید می‌رسند، تمامی گره‌های فرش به یک شکل هستند و از نظم خاصی پیروی می‌کنند. در پشت فرش های ماشینی به جز هماهنگی و نظم گرهها، با لمس آن متوجه زبری فرش می‌شوید. در فرش های دستباف، تعداد گرهها به ازای هر 7 سانتی متر حدود 40 تا 60 گره است که این عدد در تابلو فرش های ماشینی با توجه به الیاف ظریف‌تر، بالاتر است.
تار و پود تابلو فرش
تارو پود فرش که از نخ‌های افقی و عمودی تشکیل شده، کلید تشخیص تابلو فرش دستباف با ماشینی است. نکته دیگری که به شما کمک می‌کند، بررسی کناره‌های فرش است. در فرش دستباف، این بخش‌ها معمولاً به صورت دستی کوک زده می‌شوند که باعث می‌شود ناهماهنگ به نظر برسند. اما در انواع فرش ماشینی، کناره‌ها با دقت بالای دستگاه‌های تمام اتوماتیک دوخته می‌شوند و کاملاً یکدست و منظم هستند. با دقت به این نشانه‌ها به راحتی می‌توانید اصالت فرش را تشخیص دهید.
توجه به ریشه‌های فرش
در فرش‌های دستباف، ریشه‌ها ادامه طبیعی تارهای فرش هستند و به صورت یکپارچه با بافت اصلی ترکیب شده‌اند. این در حالی است که در فرش‌های ماشینی، ریشه‌ها پس از اتمام بافت، به صورت جداگانه به لبه‌ها دوخته می‌شوند.
الیاف تابلو فرش
اما دیگر روش مورد استفاده و کاربردی برای تشخیص تابلو فرش دستی از ماشینی، شناسایی الیاف است. تابلو فرش های دستباف فقط با الیاف طبیعی مانند ابریشم، پنبه یا کتان بافته می‌شوند. این الیاف درخشندگی و کیفیت بالایی دارند که به تابلو فرش جلوه‌ای با شکوه می‌بخشد. تولیدکنندگان از الیاف طبیعی برای تولید تابلو فرش استفاده نمی‌کنند، زیرا به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست. در ازای آن، از الیاف مصنوعی استفاده می‌کنند تا از افزایش قیمت تابلو فرش پیشگیری کنند.
طبیعی یا مصنوعی بودن رنگ بکار رفته
بررسی رنگ تابلو فرش یکی دیگر از راه‌های تشخیص تابلو فرش دستی و ماشینی است. در تابلو فرش‌هایی که با ماشین‌های صنعتی و الیاف مصنوعی به بافت رسیده‌اند با دقت کمی می‌توان آنها را تشخیص داد. به این منظور تابلو فرش را در دست بگیرید و از وسط فرش سعی کنید پشت فرش را به هم نزدیک کنید. تابلو فرش‌هایی که از الیاف طبیعی بهره می‌برند، فقط روی آنها به صورت منظم رنگ دارد و بعد از خم کردن اگر ناهماهنگی مشاهده کردید، یعنی فرش دستباف است. اما در صورتی که پس از خم کردن فرش شما از رنگ منظمی برخوردار بود، یعنی اینکه این تابلو فرش ماشینی است.
تراکم نخ
همان‌گونه که قبلا توضیح دادیم، تابلو فرش های دستباف تراکم نخ پایین‌تری نسبت به تابلو فرش های ماشینی دارند. منظور از تراکم نخ، تعداد گره در ابعاد مشخصی از فرش است. مثلاً اگر شانه تابلو فرش ماشینی 1000 باشد یعنی در هر سانتی متر، 100 گره زده شده است که این عدد در تابلو فرش های دستباف عدد پایین‌تری است.
با درک همین مورد، به راحتی می‌توانید به تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی پی ببرید. اگر تراکم گره‌های پشت تابلو فرش منظم، یکدست و بدون فاصله باشد تابلو فرش ماشینی است. اما در صورتی که این گرهها نامنظم و با فاصله باشند، تابلو فرش ماشینی است.
طرح و نقش
اما می‌رسیم به بررسی طرح و نقش تابلو فرش های دستباف و ماشینی. یک نمونه سؤال مطرح شده کاربران، چگونه تابلو فرش دستباف را از ماشینی تشخیص دهیم است که در اینجا کامل شرح می‌دهیم. از دیگر تفاوت های تابلو فرش دستباف و ماشینی، تفاوت طرح و نقش آن است.
محصولات دستی مانند تابلو فرش های دستباف از دقت بالایی برخوردار هستند ولی بی نقص نیستند. این یعنی اینکه در تابلو فرش های دستباف ممکن است نامتقارنی‌هایی وجود داشته باشد. فرش های تولید شده ماشینی از دقت بالایی برخوردارند اما به کیفیت و ارزش تابلو فرش های دستباف نمی‌رسند.
طرح و نقشه تابلو فرش های دستباف ضمن اینکه در روی طرح به خوبی معلوم است، در پشت آن هم خودنمایی می‌کند و کامل پیداست. این به دلیل استفاده از الیاف طبیعی و باکیفیت است. اما در تابلو فرش های ماشینی بعد از بافت و در آخر توسط کامپیوترهای هوشمند ماشینی طرح تابلو فرش در پشت آن چاپ می‌شود؛ که همین تفاوت، سهولت در تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی را افزایش می‌دهد.
توجه به کناره و بالا و پایین تابلو فرش
تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی با بررسی کناره‌ها و قسمت‌های بالا و پایین به سادگی امکان پذیر است. این تفاوت‌ها نه تنها در ظاهر، بلکه در روش تولید ریشه هم نقش دارد.
بخش‌های بالا و پایین تابلو فرش
- تابلو فرش دستباف: بالا و پایین تابلو فرش با تکنیک گلیم بافی بافته می‌شود. قبل و بعد از بافت اصلی، لایه‌هایی از نخ سفید با ضربات خاصی روی گرهها کوبیده می‌شوند تا الیاف ثابت و محکم بمانند. ریشه‌ها به صورت طبیعی و یکپارچه با بافت اصلی ادامه می‌یابند بخشی از ساختار فرش هستند.
- تابلو فرش ماشینی: بالا و پایین فرش با دستگاه به صورت یکنواخت و مکانیکی بافت می‌شود. ریشه‌ها پس از اتمام بافت، به صورت جداگانه و مصنوعی به لبه‌ها دوخته می‌شوند.
کناره‌های تابلو فرش
- تابلو فرش دستباف: پس از اتمام بافت، کناره‌ها با شیرازه دوزی دستی و کوک‌های نامنظم با نخ ضخیم محکم می‌شوند. این شیرازه‌ها به دلیل دوخت دستی، غیریکنواخت و کمی ناهموار هستند و گاهی تفاوت در ضخامت نخ دیده می‌شود.
- تابلو فرش ماشینی: کناره‌ها با دستگاه و به صورت کاملاً یکسان، صاف و متقارن بافته می‌شوند. نخ شیرازه نازک‌تر است و هیچ اثری از ناهماهنگی یا دوخت دستی در آن مشاهده نمی‌شود.
مقایسه قیمت
انتخاب یک فروشگاه معتبر و شناخته‌شده اولین قدم برای خرید این محصولات خاص است. چرا؟ چون تنها با اعتماد به فروشگاهی که سابقه درخشان و نظرات مثبت مشتریان را دارد، می‌توانید مطمئن شوید محصولات ارائه‌شده، اصالت و کیفیت واقعی دارند. پس از انتخاب فروشگاه مناسب، کافیست قیمت‌ها را مقایسه کنید. فراموش نکنید تابلوفرش‌های دستباف، به‌ویژه نمونه‌های ابریشمی، به دلیل مواد اولیه مرغوب، زمان طولانی تولید و هنر دستان بافندگان چیره‌دست، نه‌تنها یک کالا، بلکه یک سرمایه‌گذاری ارزشمند هستند که با گذشت زمان، قیمتشان نیز افزایش می‌یابد.
وزن
تابلو فرش‌های ماشینی و دستباف با توجه به وزن نیز قابل شناسایی هستند. تابلو فرش های دستباف به دلیل استفاده از الیاف طبیعی و پرزهای بلند با وزن بالاتری ارائه می‌شود. از طریف مقابل تابلو فرش‌های ماشینی نیر با وزنی کم و الیاف مصنوعی به تولید می‌رسند که به سادگی قابل تشخیص است. این نکته فقط مربوط به تابلو فرش‌ها نمی‌شود و وزن فرش ماشینی با دستباف نیز متفاوت است.
جمع بندی مطالب
در بالا به تمامی موارد تشخیص تابلو فرش دستباف از ماشینی اشاره شده است. با مطالعه دقیق می‌توانید به تمامی تفاوت های این دو مدل تابلو فرش پی ببرید. امروزه تابلو فرش های ماشینی با الیاف و کیفیت بالایی تولید می‌شوند اما همچنان تشخیص آنها آسان است. تابلو فرش های دستباف به دلیل استفاده از الیاف طبیعی و زمان زیاد بافت، از قیمت بالایی برخوردار هستند.
برای خرید مستقیم فرش از کارخانه کاشان، باید برندهای معتبری مانند فرش لوزان را انتخاب کنید. خرید بی واسطه، مزیت‌های زیادی دارد که می‌توان به قیمت مناسب‌تر اشاره کرد. اما باید توجه داشته باشید از کجا خرید می‌کنید و باید راجع به تولید کننده تحقیق داشته باشید تا مطمئن شوید.
سؤالات متداول
چگونه تابلو فرش دستباف را از ماشینی تشخیص دهیم؟
روش های متفاوتی مانند تعداد گره، تاروپود تابلو فرش، توجه به ریشه‌ها و تراکم نخ وجود دارد.
بهترین روش تشخیص تابلو فرش ماشینی و دستباف چیست؟
بهترین راه، نگاه به پشت تابلو فرش است. اگر گرهها منظم بود تابلو فرش ماشینی و اگر گرهها نا منظم بود تابلو فرش دستباف است.
تفاوت تابلو فرش دستباف با ماشینی چیست؟
تابلو فرش های دستباف و ماشینی در تعداد و نوع گره، تاروپود، الیاف، تراکم نخ و طرح و نقش باهم تفاوت دارند.