شانه و تراکم فرش چیست؟ در خرید فرش شانه مهمتر است یا تراکم؟

فهرست عناوین

---

در هنگام خرید فرش، ممکن است اصطلاحاتی نظیر شانه و تراکم را از فروشندگان شنیده باشید. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که شانه‌های بالا یا تراکم‌های زیاد همیشه به معنی کیفیت بالای فرش نیستند! سایر عوامل نیز در انتخاب فرش تأثیرگذارند که باید به آن‌ها توجه کنید.
در این مقاله از فرش لوزان سعی داریم تا به زبان ساده شما را با مفهوم کامل و صحیح شانه فرش ماشینی آشنا کنیم. با مطالعه این متن، با معنای این اصطلاح آشنا خواهید شد.

 

 

منظور از شانه فرش چیست؟

در دستگاه‌های بافندگی فرش، بخشی به نام شانه فرش وجود دارد که تار فرش از میان آن عبور می‌کند. شانه در فرش‌های ماشینی به‌عنوان معیار تراکم عرضی شناخته می‌شود و به تعداد ریشه‌ها یا گره‌ها در یک متر از عرض فرش اشاره دارد. این قسمت همچنین به نام Reeds نیز معروف است. همچنین پیشنهاد می‌کنیم در مورد فرش ماشینی چیست بخوانید.
شانه فرش به‌راحتی قابل محاسبه است و اگر در هر یک متر از عرض فرش، هزار گره وجود داشته باشد، آن فرش به عنوان ۱۰۰۰ شانه شناخته می‌شود. به‌طور‌کلی، شانه فرش را می‌توان با محاسبات یک پنجم یا یک دهم در یک متر اندازه‌گیری کرد.
فرش‌ها از گره‌خوردن الیاف به‌دور تارهای عمودی نخی شکل می‌گیرند، اما تعداد و فشردگی تارهای کشیده شده در هر فرش متفاوت است و این موضوع بر میزان گره‌های الیاف نیز تأثیر دارد. به عبارت دیگر، هر چه تعداد تارهای کشیده شده در عرض بیشتر باشد، تعداد گره‌های الیاف پیچ‌خورده به‌دور تارها نیز افزایش می‌یابد.
بر اساس این معیار، فرش‌ها به دسته‌های 700، 1200 و 1500 شانه تقسیم می‌شوند؛ به عنوان مثال، در فرش 700 شانه در هر متر عرضی، 700 گره وجود دارد. تفاوت بین شانه و تراکم به تعداد همین گره‌ها در جهت افقی و عمودی مربوط می‌شود.

 

انواع شانه فرش

فرش‌های ماشینی با توجه به نوع شانه، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. این انواع عبارت‌اند از:

• فرش 700 شانه
• فرش 1000 شانه
• فرش 1200 شانه
• فرش 1500 شانه
• گلیم‌های ماشینی 320 شانه

 

 

چگونه شانه فرش را تشخیص دهیم؟

یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی محصولات فرش‌بافی، درباره شانه فرش هستش می‌باشد که نقش تعیین‌کننده‌ای در استحکام و طراحی ایفا می‌کند. برای شناسایی شانه فرش، ما یک روش ساده و کاربردی را به شما معرفی می‌کنیم. با این روش، می‌توانید به راحتی و در هر مکان، تراکم عرضی یا همان شانه فرش را محاسبه کنید. این روش همچنین به شما کمک می‌کند تا فرش‌های با مارک نامعتبر را که شانه اصلی‌شان در پشت فرش درج نشده، شناسایی کنید.
برای تشخیص شانه فرش، به یک خط‌کش یا متر نیاز دارید تا بتوانید اندازه‌گیری‌هایی تا حداکثر ۱۰ سانتی‌متر انجام دهید. همچنین، یک خودکار یا مداد نیز لازم است تا روی فرش علامت‌گذاری کنید و تعداد گره‌ها را شمارش کنید. به‌عنوان‌مثال، وقتی می‌گوییم یک فرش ۱۰۰۰ شانه است، به این معناست که در یک متر از عرض فرش، ۱۰۰۰ گره وجود دارد. شمارش گره‌ها یا نخ خاب فرش به‌سادگی از پشت فرش امکان‌پذیر است.  
نکته‌ای در مورد شانه وجود دارد که بسیاری از مردم از آن آگاه نیستند و برخی فروشندگان و تولیدکنندگان نیز ممکن است از آن سوءاستفاده کنند.

 

مقدار شانه فرش در کیفیت و ماندگاری آن چه تأثیری دارد؟

در خرید فرش، نمی‌توان تنها به شانه به عنوان عامل اصلی تعیین قیمت توجه کرد. عواملی مانند تفاوت تراکم فرش، نوع نخ خاب، جنس نخ تار و پود و دیگر ویژگی‌ها نیز در قیمت آن تأثیرگذار هستند. مهم است که توجه داشته باشید، مفاهیم شانه و تراکم فرش به هم مرتبط هستند و باید هر دو را در کنار هم درک کرد. فهم یکی بدون دیگری دشوار است.
این نکته زمانی حائز اهمیت می‌شود که متوجه شوید ممکن است یک فرش 500 شانه نسبت به فرش 700 شانه از نظر کیفیت و حتی قیمت بهتر باشد. بله، دقیقاً! شاید از خود بپرسید این چطور ممکن است؟
پاسخ ساده است؛ اگر فرض کنیم 10 عامل در تعیین قیمت فرش مؤثر هستند، شانه تنها یکی از این عوامل است. بنابراین، ممکن است یک فرش 500 شانه در 9 عامل دیگر بهتر از یک فرش 700 شانه باشد و در نتیجه قیمت آن بیشتر باشد.
یکی از شاخص‌های کلیدی در انتخاب محصول، تعداد شانه های فرش است که نشان‌دهنده دقت بافت و جزئیات نقوش می‌باشد. این موضوع همچنین در مورد فرش‌های با شانه و تراکم‌های دیگر نیز صحت دارد؛ بنابراین برای درک قیمت واقعی فرش، باید عواملی را شناسایی کنیم که تأثیر بیشتری در تعیین قیمت آن دارند.

 

 

بهترین شانه فرش چند است؟

اگر به دنبال فرشی نرم و با اصطلاح «خاب دار» هستید، فرش 700 شانه گزینه مناسبی برای شما خواهد بود. هرچند در این نوع فرش، طرح‌های ریز بافت و سنتی کمتری دیده می‌شود. فرش‌های 1200 شانه و بالاتر از جمله فرش‌های بسیار ریزبافت به حساب می‌آیند که طراحی‌های زیبا و جذاب‌تری دارند، به ویژه فرش‌های 1500 و 1600 شانه.
این فرش‌ها به دلیل تعداد بالای گره‌ها و گل‌های ریز و ظریف، جذابیت زیادی را به خود جلب کرده‌اند. البته تنوع طرح در فرش 1500 شانه نسبت به 1600 شانه و در فرش 1200 شانه نسبت به هر دو بیشتر است.  
اگر به دنبال ترکیبی از زیبایی و نرمی فرش هستید، فرش 1000 شانه گزینه‌ای مناسب خواهد بود. در صورتی که طرح‌های زیبا و متنوع فرش 1000 شانه نظر شما را جلب کرد، می‌توانید مطمئن باشید که نرمی بیشتری نسبت به فرش‌های ظریف‌تر خواهید داشت. فرش‌های ریزبافت مانند فرش 1500 شانه دارای زیبایی خاصی هستند، اما ضخامت کمتری دارند. آشنایی با انواع شانه فرش ماشینی، به شما کمک می‌کند تا در انتخاب یک فرش با دوام و طراحی برجسته تصمیم بهتری بگیرید.

 

کمترین و بیشترین شانه فرش چقدر است؟

کمترین شانه فرش ۷۰۰ و بیشترین آن ۱۵۰۰ است. انتخاب بین این انواع فرش بستگی به نیاز و انتظارات شما از فرش ماشینی دارد. با افزایش شانه فرش، ریزبافت‌تر و زیباتر می‌شود و در نتیجه قیمت آن نیز افزایش می‌یابد. اما نکته‌ای که باید مدنظر داشته باشید این است که به دلایل فنی، ارتفاع نخ خاب فرش با افزایش شانه کاهش می‌یابد که می‌تواند احساس نرمی کمتری را زیر پا به شما منتقل کند.

 

 

منظور از تراکم فرش چیست؟

به عبارتی تراکم به تعداد گره‌هایی اشاره دارد که در هر مترمربع فرش وجود دارد. دوام فرش به این تراکم بستگی دارد و به‌طور‌کلی هر چه تراکم بیشتر باشد، طول عمر فرش نیز افزایش می‌یابد. همچنین فرش‌های با تراکم بالا، محکم‌تر و با استحکام بیشتری احساس می‌شوند.
علاوه بر این، فرش‌هایی که شانه‌های بالاتری دارند، بافت ظریف‌تر و ریزتری دارند که بر زیبایی ظاهری آن‌ها تأثیر زیادی می‌گذارد. این فرش‌ها به فرش‌های دستباف شباهت بیشتری دارند و به آن‌ها "فرش ماشینی دستباف گونه" گفته می‌شود. به‌طورکلی، تعداد شانه فرش با مقدار ظرافت و زیبایی آن ارتباط مستقیم دارد.
بنابراین، هرچه تعداد شانه‌ها بیشتر باشد، فرش‌ها زیباتر و ظریف‌تر خواهند بود. بااین‌حال، تراکم بالای فرش، آن را جذاب‌تر و مقاوم‌تر می‌کند. باید توجه داشت که وجود فرش‌های با کیفیت و ویژگی‌های متفاوت همواره ارزشمند است و نمی‌توان فقط به تراکم بالا اکتفا کرد.

 

انواع تراکم فرش

فرش‌های ماشینی با توجه به نوع شانه‌ای که دارند، دارای تراکم‌های مشخص و استانداردی هستند. برای مثال، فرش‌های 700 شانه دارای تراکم 2550 گره هستند. همچنین فرش‌های 1000 شانه با تراکم 3000 گره، فرش‌های 1200 شانه با تراکم 3600 گره و فرش‌های 1500 شانه با تراکم 4500 گره تولید می‌شوند. علاوه بر این، گلیم‌های ماشینی 320 شانه با تراکم 750 گره و فرش‌های وینتیج نیز دارای استاندارد 500 شانه و تراکم 1400 هستند.

 

 

چگونه تراکم فرش را تشخیص دهیم؟

بهترین راه برای تشخیص تراکم فرش ماشینی، خواندن لیبل پشت آن است. اگر به اطلاعات درج شده شک دارید، می‌توانید با استفاده از یک خط‌کش، رنگ‌های بافته شده را از پشت فرش شمرده و بررسی کنید.
برای محاسبه تراکم طولی فرش ماشینی، ابتدا تراکم را در نیمی از طول فرش محاسبه کرده و سپس عدد به‌دست‌آمده را در ۲ ضرب می‌کنند تا تراکم کلی مشخص شود.
تراکم فرش ماشینی به معنی تراکم طولی است و با نام‌های مشابه، مانند تراکم طولی و تراکم عرضی فرش نامیده می‌شود. تفاوتی که بین تراکم و شانه وجود دارد این است که شانه به عرض فرش مربوط می‌شود، در حالی که تراکم به طول آن اشاره دارد.
بنابراین، برای تعیین تراکم فرش ماشینی، کافی است تراکم را در نیمی از فرش محاسبه کنید و برای اعلام آن در عدد ۲ ضرب کنید تا عدد نهایی به دست آید.
برای مثال، اگر گفته شود فرشی تراکم 3000 دارد، یعنی در یک متر طول آن باید 1500 گره وجود داشته باشد. نیازی به شمردن یک متر کامل نیست؛ می‌توانید تعداد گره‌ها را در ۱۰ سانتی‌متر از فرش شمارش کنید و سپس آن را در ۱۰ ضرب کنید. (البته شمارش در یک سانتی‌متر نیز ممکن است و می‌توانید در ۱۰۰ ضرب کنید.)
اگر در ۱۰ سانتی‌متر، 150 گره مشاهده کنید، فرش شما تراکم 3000 دارد. اگر تعداد گره‌ها به 180 برسد، تراکم فرش شما 3600 و 1200 شانه خواهد بود.

 

مقدار تراکم فرش در کیفیت و ماندگاری آن چه تأثیری دارد؟

شانه و تراکم فرش به تنهایی اطلاعات بیشتری درباره وزن آن به شما نمی‌دهد؛ رازها در جزئیات پنهان است. اگر بتوانید عواملی چون نوع الیاف، وزن، پیچیدگی نخ و تراکم را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که فرش چگونه تولید شده و چه مدت می‌تواند دوام بیاورد.
با در نظر گرفتن گارانتی ارائه شده برای فرش و این عوامل، می‌توانید به درکی بهتر از کیفیت و طول عمر فرش دست پیدا کنید. به‌طورکلی، فرش‌هایی با تراکم بالاتر معمولاً به دلیل دوام بیشترشان، عمر بیشتری نیز دارند و شما می‌توانید برای مدت طولانی‌تری از آن‌ها استفاده کنید.

 

 

بهترین تراکم فرش ماشینی چند است؟

پاسخ به این سؤال کاملاً به شما و شرایطتان بستگی دارد. اگر بودجه‌تان محدود است، می‌توانید فرش‌های با تراکم کمتر انتخاب کنید. بررسی‌های تخصصی صنعتی ثابت کرده‌اند که تراکم مناسب فرش، عاملی مؤثر در افزایش مقاومت و زیبایی ظاهری فرش به شمار می‌آید؛ اما اگر محدودیتی در بودجه ندارید، موارد زیر را در نظر بگیرید:
فرش‌های ۱۵۰۰ شانه دارای تراکم ۴۵۰۰ هستند و در حال حاضر گران‌ترین نوع فرش ماشینی در بازار هستند. این فرش‌ها به دلیل ضخامت کم، بیشتر مناسب مکان‌های کم‌تردد و جایی هستند که زیاد روی آن‌ها نشسته نمی‌شود؛ چون خیلی نازک هستند.
فرش‌های ۱۲۰۰ شانه تراکم ۳۶۰۰ دارند و نسبت به فرش‌های ۱۵۰۰ شانه کمی ضخیم‌تر و دارای بافت و خاب بیشتری هستند؛ بنابراین توصیه ما این است که از فرش‌های ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ شانه بیشتر در سالن‌های پذیرایی استفاده کنید.
فرش ماشینی ۱۰۰۰ شانه هم از نظر ظرافت و تراکم بافت بالا، خاب بیشتری نسبت به فرش‌های ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ شانه دارد. این نوع فرش‌ها هم برای سالن پذیرایی و هم برای مکان‌هایی که استفاده بیشتری دارند مناسب هستند.
قیمت فرش‌های ۷۰۰ شانه با تراکم ۲۵۵۰ نسبت به دیگر موارد کمتر است، اما ضخامت بیشتری دارند. فرش‌های ۷۰۰ شانه پرفروش‌ترین نوع فرش‌های ماشینی هستند و برای استفاده عمومی در منازل مناسب‌اند.    
لازم به ذکر است که فرش ۷۰۰ شانه انواع مختلفی دارد و در انتخاب آن باید به جزئیات بیشتری توجه کرد، زیرا تنوع بالای دستگاه‌های تولیدی فرش وجود دارد. این نکات همچنین برای فرش‌های ۵۰۰ شانه نیز صدق می‌کند.
می‌توانید از فرش‌های ۷۰۰ و ۵۰۰ شانه هم در اتاق‌های خواب و هم در نشیمن و پذیرایی استفاده کنید.
اخیراً نقشه‌های یکسانی بر روی ماشین‌آلات مختلف تولید می‌شود و امکان استفاده ترکیبی از فرش‌ها وجود دارد؛ مثلاً می‌توانید در سالن فرش ۱۲۰۰ شانه، در نشیمن فرش ۱۰۰۰ شانه و در اتاق خواب فرش ۷۰۰ شانه داشته باشید.

 

 

کمترین و بیشترین تراکم فرش چقدر است؟

فرش‌های ماشینی معمولاً با مشخصات زیر تولید می‌شوند: فرش‌های 500 شانه دارای تراکم 1000، فرش‌های 700 شانه با تراکم‌های 2550 و 2700، فرش‌های 1000 شانه با تراکم 3000، فرش‌های 1200 شانه با تراکم 3600 و فرش‌های 1500 شانه با تراکم 4500. به این ترتیب، پایین‌ترین تراکم 1000 و بالاترین تراکم 4500 است. بر اساس داده‌های فنی، مشخص شده که بالاترین تراکم فرش چقدر است؛ بنابراین این شاخص به ارزیابی کیفیت ساختار و جزئیات نقوش کمک می‌کند.

 

تفاوت بین فرش شانه و تراکم بالا با شانه و تراکم پایین چیست؟

تعداد گره‌های خواب یا پرزهای فرش در هر متر مربع به تراکم و شانه فرش وابسته است. هرچه تراکم و شانه افزایش پیدا کند، تعداد گره‌ها و پرزها نیز بیشتر می‌شود. بااین‌حال، برای افزایش تراکم، نخ‌های بافت باید نازک‌تر شوند که در نتیجه ارتفاع نخ در فرش کاهش می‌یابد.
برای مثال، فرش ۵۰۰ شانه دارای ارتفاع خواب ۱۱ میلیمتر است، در حالی که در فرش‌هایی با تراکم بالا، این ارتفاع به ۷ میلیمتر کاهش می‌یابد.
افزایش تعداد شانه‌ها باعث می‌شود طرح فرش زیباتر و ظریف‌تر به نظر برسد، در حالی که افزایش تراکم منجر به استحکام بیشتر فرش می‌شود. به‌طورکلی، بالاترین تراکم، بهترین گزینه برای فرش‌های ماشینی است.
گرچه بالا بودن تراکم ویژگی‌های فرش‌های کم‌تراکم را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد. فرش با پایه ۳۶۰۰، نرم، لطیف و ریزبافت است. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که ضخامت چنین فرش‌هایی نسبت به فرش‌های با شانه‌های پایین‌تر کمتر است، زیرا بین شانه و ضخامت فرش رابطه معکوس وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، فرش ۷۰۰ شانه و تراکم ۲۵۵۰ ضخیم‌تر از فرش ۱۲۰۰ شانه و تراکم ۳۶۰۰ است. اگر نازکی فرش برایتان مهم است، فرش‌های با شانه‌های بالا گزینهٔ مناسبی خواهند بود.
اما اگر به ضخامت فرش توجه دارید، بهتر است سراغ فرش‌های با شانه یا تراکم پایین‌تر بروید. به‌طورکلی، فرش‌های ۷۰۰ شانه دوام بیشتری نسبت به فرش‌های ۱۲۰۰ شانه دارند.

 

 

تراکم فرش مهم است یا شانه؟

فرش‌هایی با تراکم بالاتر معمولاً در برابر سایش و پارگی مقاوم‌تر هستند و می‌توانند زیبایی و کیفیت خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند. این به معنی صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کمتر نیاز به تعویض فرش است. همچنین، فرش‌های با تراکم بالا معمولاً راحت‌تر و نرم‌تر نیز احساس می‌شوند.

 

جمع بندی مطالب

تا اینجا در مورد شانه و تراکم فرش و دیگر جوانب مرتبط با آن صحبت کردیم. انتخاب صحیح در میان انواع شانه‌ها، پاسخ به این است که کدام شانه فرش بهتر است و تعیین‌کننده استانداردهای تولید است. حالا می‌خواهیم تأکید کنیم که در خرید فرش ماشینی، مهم‌تر از هر چیز، توجه به نیازهای شماست.
به عبارت دیگر، نیازی نیست که فقط به دنبال فرش‌های 1200 شانه یا 1500 شانه با تراکم بالا باشید. برای بسیاری از خریداران، فرش‌های 700 شانه یا حتی 500 شانه می‌تواند انتخاب بهتری باشد.
به‌عنوان‌مثال، اگر شما نوزاد یا کودکان کم سن دارید، بهتر است فرشی خریداری کنید که زیرپایی نرم‌تری داشته باشد، مثل فرش 700 شانه. این مدل‌ها برای خانواده‌هایی که به راحتی و امنیت کودکان خود اهمیت می‌دهند، بسیار مناسب‌تر هستند. فرش 1500 شانه با ضخامت کم، در این حالت توصیه نمی‌شود.
در نهایت، اگر به دنبال بهترین گزینه‌های فرش هستید، خرید مستقیم فرش از کارخانه کاشان یکی از بهترین راه‌هاست. به‌این‌ترتیب می‌توانید از لحاظ کیفیت و قیمت به‌صرفه‌ترین انتخاب را داشته باشید.

 

 

سؤالات متداول

آخرین شانه فرش چند است؟

امروزه فرش‌ها تا 1500 شانه تولید می شوند که بالاترین شانه فرش فعلی در بازار است.

شانه فرش به چه معناست؟

در واقع تراکم عرضی در قسمت گره‌هایی که بافته شده‌اند را همان شانه فرش می‌گویند و واحد آن متر است. در این مقاله به ارزیابی دقیق فرش پرداختیم، که "بالاترین شانه فرش چند است" تا سطح جزئیات و دوام مشخص گردد.

فرش از چند شانه شروع می شود؟

فرش‌های ماشینی معمولاً با 500 شانه آغاز می‌شوند و تا 1500 شانه ادامه دارند. هر چه تعداد شانه‌ها بیشتر باشد، فرش از ریزبافت‌تر و ظریف‌تر خواهد بود.

بالاترین تراکم فرش چند است؟

بالاترین تراکم فرش، تراکم 4500 است.

تراکم فرش به چه معناست؟

به تعداد گره‌های موجود در یک متر از طول فرش تراکم گفته می‌شود. هرچقدر این گره‌ها بیشتر باشد، تراکم فرش خوب است.

تراکم فرش از چند شروع می شود؟

تراکم فرش معمولاً از حدود 1000 تا 2500 گره در متر مربع شروع می‌شود. هر چه تراکم بالاتر باشد، کیفیت فرش بهتر و بیشتری بر روی جزئیات آن تأثیر می‌گذارد.

در خرید فرش تراکم مهمتر است یا شانه؟

تراکم بالای فرش اهمیت زیادی دارد. فرش‌هایی با تراکم بیشتر معمولاً دارای دوام و استحکام بیشتری هستند. به‌طورکلی، تراکم فرش موجب افزایش عمر مفید، ظرافت در طراحی، نرمی و راحتی و همچنین زیبایی آن می‌شود.

تراکم فرش خوب باید چند باشد؟

پاسخ به این سؤال بسته به محیط استفاده متغیر می‌باشد. اگر برای محیط‌های پررفت‌وآمد می‌خواهید، باید دنبال فرش‌های تراکم پایین باشید.